Wat is 22Q11?

Het 22q11 syndroom is een aangeboren afwijking in het DNA, die zich bij ieder persoon anders uit. Er zijn wel 195 kenmerken en uitdagingen van 22q11 bekend op fysiek, sociaal-emotioneel en psychisch vlak. Denk aan hartafwijkingen, voedingsproblemen, spraak- en taalachterstand, gedragsproblemen of leeruitdagingen. Juist doordat de uiterlijke kenmerken vaak subtiel zijn en de klachten zo uiteenlopen, wordt het syndroom niet altijd snel (h)erkend.

Vele gezichten met verschillende impact
Geen twee mensen met 22q11 zijn hetzelfde. Bij sommigen speelt het syndroom een grote rol in het dagelijks leven, terwijl anderen er weinig of zelfs niets van merken. Zowel de soort kenmerken als de ernst ervan verschillen per persoon. Verderop op deze pagina vind je een uitgebreid overzicht van mogelijke kenmerken van 22q11.

(H)erkenning
Een syndroom met zo veel gezichten als 22q11 is lastig te herkennen. Onderzoek en meer bekendheid zijn daarom hard nodig. Wij zetten ons daarvoor in. Help je mee?

 

Twee syndromen
Met de term ‘het 22q11 syndroom’ gaan we eigenlijk te kort door de bocht. Het gaat om de genetische aandoeningen 22q11.2 deletiesyndroom (22q11DS) en 22q11 duplicatiesyndroom (22q11Dup). Bij het ene syndroom ontbreekt een gen, bij het andere syndroom is er een gen te veel. Genen bevatten informatie die nodig is voor de groei en ontwikkeling. Te veel of te weinig informatie kan die groei en ontwikkeling in de war brengen, wat voor problemen zorgt. Wij vertegenwoordigen zowel mensen met de deletie als mensen met de duplicatie. Lees hier meer over 22q11DS en 22q11Dup.

1 op de 2000 kinderen wordt geboren met het 22Q11 syndroom

Mogelijke kenmerken

22q11 kent veel verschillende gezichten. De kenmerken kunnen per persoon sterk verschillen en laten zich soms pas op latere leeftijd zien. Hieronder lichten we een aantal veelvoorkomende kenmerken uit. Een uitgebreid overzicht van alle mogelijke kenmerken van 22q11 vind je hier.

Karakteristieke uiterlijke kenmerken

Een relatief kleine schedel met een smal, langwerpig gezicht, laagstaande oren, lange, fijne vingers kunnen subtiele kenmerken van 22Q11 zijn. Daarnaast zijn de oogspleten vaak kleiner en kunnen zichtproblemen zich voordoen.

Aangeboren hartafwijkingen

Een aangeboren hartafwijking komt bij een groot deel van de mensen met 22Q11 voor. Veel voorkomende hartafwijkingen zijn een abnormale verbinding tussen de aorta en de longslagader en een gat tussen de hartkamers.

Spraak- en gehemelte problemen

Het grootste deel van de mensen met 22Q11 heeft een aangeboren gehemelte afwijking. Dit kan moeite geven met praten of slikken en regelmatig voor infecties van de keel, neus en oren zorgen.

Verhoogde kans op infecties

Kinderen met 22Q11 zijn gevoelig voor infecties, met name van de luchtwegen en oren. De meesten groeien over de infectiegevoeligheid heen; op de volwassen leeftijd speelt dit probleem veel minder.

Groei- en ontwikkelingsproblemen

De groei verloopt wat langzamer bij 22Q11. Veel kinderen blijven tot in de puberteit klein en halen daarna een deel van hun groeiachterstand in. Controle op scoliose is belangrijk, vooral tijdens de groeispurt.

Leer- en gedragsproblemen

Bijna alle kinderen met 22Q11 hebben leer- en gedragsproblemen, als gevolg van een lager IQ. Denk aan moeite met begrijpend lezen en rekenen, maar ook aan concentratieproblemen en meer moeite met de sociale omgang.

Meer mogelijke kenmerken

In totaal worden maar liefst 195 aandoeningen in verband gebracht met 22Q11, op fysiek, sociaal-emotioneel en psychisch vlak. Een uitgebreid overzicht van alle mogelijke kenmerken en uitdagingen vind je hier.

Gespecialiseerde zorg is belangrijk. In Nederland zijn er erkende expertisecentra waar artsen en specialisten veel kennis hebben van 22Q11. Hier kun je terecht voor diagnose, behandeling en begeleiding. Afgestemd op jouw situatie of die van je kind.

22q11 is complex en kan zich op veel manieren uiten. Hieronder lees je meer over hoe de diagnose wordt gesteld, welke behandelingen mogelijk zijn en welk onderzoek momenteel gedaan wordt naar het syndroom.

Verder na je 18e

De stap naar volwassenheid brengt nieuwe vragen en keuzes met zich mee. Hier vind je informatie over alles wat belangrijk wordt als je 18 wordt: van geldzaken en opleiding tot je rechten en gezondheid. Zo sta je er niet alleen voor en kun je met vertrouwen vooruitkijken.

Gezondheid

Zelf zorg regelen die bij jou past. Denk aan je huisarts, tandarts, zorgverzekering en het aanvragen van hulp of hulpmiddelen. Er verandert veel als je overstapt naar volwassenenzorg. Op deze pagina vind je tips en verwijzingen om de juiste keuzes te maken.

Geldzaken

Vanaf je 18e mag eigen contracten aangaan en inkomsten en uitgaven beheren, maar je bent ook zelf verantwoordelijk voor schulden. Zaken als belasting, uitkeringen of hulp bij geldvragen komen nu ook op je pad. Lees verder voor tips en handige links.

Opleiding

Of je nu wilt doorstuderen, praktijkervaring wilt opdoen of een opleiding zoekt die past bij jouw tempo: er is veel mogelijk. Lees meer over soorten opleidingen, begeleiding bij studeren en hoe je leren leuk én haalbaar houdt. Zo vind je een weg die bij jou past.

Werk

Werken is meer dan geld verdienen. Het geeft vrijheid, kansen en ruimte om jezelf te ontwikkelen. Soms heb je wat extra hulp nodig om werk te vinden of te houden, vooral met 22Q11. Gelukkig zijn er veel mogelijkheden en organisaties die je kunnen ondersteunen.

Veilig wonen

Misschien ga je (voor het eerst) op jezelf wonen, of zoek je een plek met de juiste begeleiding of aanpassingen. Je staat er niet alleen voor. Op deze pagina lees je waar je terechtkunt, welke rechten je hebt en hoe je jouw woondroom stap voor stap waarmaakt.

Rechten

Vanaf je 18e krijg je meer rechten én verantwoordelijkheden. Je mag nu stemmen, zelfstandig rijlessen volgen, trouwen en zelf keuzes maken over zaken als alcohol of roken. Lees hier wat er allemaal voor jou verandert en waar je hulp vindt als dat nodig is.

Verplichtingen

Denk aan je verplichtingen zoals DigiD, zorgverzekering, belastingaangifte en het regelen van studiefinanciering. Dat klinkt misschien spannend, maar met heldere informatie en duidelijke stappen wordt het een stuk eenvoudiger.

Extra tips

Iedereen heeft weleens een steuntje in de rug nodig. Zeker als je veel moet regelen, vragen hebt over geldzaken, werk of je sociale netwerk. Gelukkig zijn er organisaties en mensen die er voor jou zijn – om mee te denken en je wegwijs te maken in alle regels.