Geldzaken
Je eigen contracten aangaan
Als je 18 jaar bent, mag je je eigen overeenkomsten/contracten aangaan, zonder toestemming van je ouders nodig te hebben. Waar voorheen je ouders je nog konden tegenhouden, mag je nu zelf bepalen welke contracten jij aangaat. Denk aan een telefoonabonnement, het lenen van geld en het bestellen van bijvoorbeeld kleding via een webshop.
Aansprakelijk voor door jou gemaakte schulden
Je bepaalt nu zelf waar je je geld aan uitgeeft, maar als dit mis gaat en je hierdoor schulden oploopt, dan ben je hier officieel ook zelf verantwoordelijk voor.
Creditcard
Als je 18 bent geworden, mag je een creditcard aanvragen. Een creditcard is een pasje waarmee je wereldwijd kunt betalen. Elke uitgave gaat pas aan het einde van de maand van je bankrekening af. Een creditcard kan handig zijn voor grote uitgaven, betalen in het buitenland of voor het gebruiken van betrouwbare taxi’s, zoals Uber die in het hele land actief is.
Wel moet je een minimaal inkomen hebben om een creditcard te mogen ontvangen. Dit verschilt per creditcard, dus je moet goed kijken welke vorm van creditcard bij jou past. Verder moet je in bezit zijn van een identiteitskaart of paspoort én moet je ingeschreven staan bij een Nederlandse bank.
Als je geïnteresseerd bent in het aanvragen van een creditcard, vraag dan jouw bank voor meer informatie. Meestal is er op de website een e-mailadres voor het aanvragen van de creditcard te vinden. Check hier meer informatie over creditcards. (https://www.consumentenbond.nl/betaalrekening/creditcards)
Let op: Betalen met creditcard is eigenlijk lenen. Je koopt immers spullen en betaalt achteraf. Een creditcard is niet gratis en als je je rekeningen niet op tijd betaalt, krijg je extra kosten vanwege de rente.
Erfenis/ Opstellen van je testament
Een erfenis bestaat uit alle bezittingen en schulden die de overledene achterlaat aan zijn of haar erfgenamen. Denk aan geld of kostbare bezittingen. Vanaf je 18e heb je de beschikking over een eventuele erfenis van familie. Soms is dat niet het geval, omdat de erflater een ‘testamentair bewind’ heeft opgenomen in het testament. Dan mag je pas op latere leeftijd iets met de erfenis doen.
In een testament is een notariële akte opgenomen waarin je vastlegt wat er met jouw bezittingen wordt gedaan na je overlijden. Hierin kan je aangeven wie wel of juist geen erfgenamen zullen zijn. Als je 16 jaar en ouder bent, mag je jouw testament gaan opstellen. Hiervoor moet je een afspraak maken bij een notaris.
Inkomensopgave bij de belastingdienst
Als je een inkomen hebt, ben je jaarlijks in de maand maart verplicht om belastingaangifte te doen bij de Belastingdienst. Lees meer hierover bij Wat is verplicht om te regelen? op de website van de belastingdienst.(https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/belastingaangifte/content/welke_gegevens_heb_ik_nodig_voor_mijn_belastingaangifte)
Hulp en tips bij het regelen van je financiën
Soms heb je het idee dat je er zelf niet uit komt met het regelen van je geldzaken. Heb je een familielid die jou hierbij kan ondersteunen? Als je die mogelijkheid niet hebt, zijn er zeker ook andere mogelijkheden om (tijdelijk) hulp te krijgen. Zie hiervoor de geschreven teksten op Kwikstart (http://kwikstart.nl/geldzaken/nodig-bij-geldzaken/online-hulp)
Verder kan nog meer handig zijn:
- Het bijhouden van een (digitaal) huishoudboekje. Om meer controle over je financiën te krijgen en misschien te bezuinigen, is het handig als je weet waar je geld aan op gaat. Een digitaal huishoudboekje kan helpen om grip op je geld te krijgen. Kijk voor meer informatie en aanbieders op deze site. (https://www.consumentenbond.nl/budgetteren/digitale-huishoudboekjes)
- Bij het sociaal wijkteam kun je ook terecht met vragen. Daar zitten mensen die je kunnen helpen bij bijvoorbeeld het invullen van je belastingaangifte, of die je doorverwijzen naar de juiste instantie. Kijk voor meer info over wijkteams bij Nice to know. In veel wijken is er ook een financiële inloop. Daar kun je terecht met al je financiële vragen en het invullen van formulieren.
Uitkeringen
Lukt het jou niet om een minimuminkomen te verdienen? En belemmert jouw beperking of ziekte je daarin? Dan is het in sommige gevallen mogelijk om een uitkering van de overheid te ontvangen. Je kunt soms wel verdwalen in uitkeringenland. Daarom kan het handig en prettig zijn als een professional je wegwijs kan maken. Kijk bij Nice to know voor instanties die je kunnen helpen.
Wajong.
Wajong (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wajong) is er voor mensen die voor hun 18e jaar of tijdens een studie een ziekte of handicap hebben gekregen. Vóór 2015 kon je door verschillende omstandigheden in de Wajong terecht komen. Sinds de Participatiewet (2016) hebben alleen nog maar mensen die nooit in staat zullen zijn om te werken, recht op deze uitkering. Het is de bedoeling van deze wet dat meer jongeren met een beperking aan het werk gaan en dat daarvoor ook speciale banen worden gecreëerd. Als je niet in aanmerking komt voor Wajong is er nog wel de mogelijkheid om in het ‘doelgroepregister’ te komen. Meer uitleg vind je bij Werk.
Bijstand
Sinds de Participatiewet komen veel mensen niet meer in aanmerking voor Wajong. Wel is er de mogelijkheid op bijstand. (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijstand). De bijstand is er voor mensen die niet genoeg inkomen hebben om in hun levensonderhoud te voorzien. Het is geen vrijblijvende uitkering, want je moet actief meewerken aan het zoeken van werk. Soms is er wel de mogelijkheid om niet aan de sollicitatieplicht te hoeven voldoen. Bijvoorbeeld als je een psychische aandoening hebt en een intensieve behandeling ondergaat en daardoor tijdelijk niet kunt werken. Bijstand vraag je aan bij je gemeente.
Ziektewet
Een ziektewetuitkering (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ziektewetuitkering) krijg je als je door ziekte niet kunt werken en je geen recht hebt op loondoorbetaling van je werkgever. Maar ook als je geen werkgever hebt, kun je soms recht hebben op ziektewet. Bijvoorbeeld als je via een uitzendbureau werkt, als je werkeloos bent (WW), of als je arbeidscontract bijna afloopt. De hoogte van de uitkering is over het algemeen 70% van het loon dat je op een gemiddelde dag verdiende voor je ziek werd. Als je in aanmerking komt voor ziektewet word je regelmatig gekeurd door een verzekeringsarts.
WIA
Ben je na twee jaar ziektewet nog steeds ziek? Dan kun je een WIA-uitkering (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wia )aanvragen. Deze krijg je als je ten minste 35% arbeidsongeschikt bent. De WIA kun je aanvragen bij het UWV, waarna je gekeurd wordt door een verzekeringsarts. De WIA is net als de ziektewet een percentage van je oude loon. Als je voor een deel blijkt te kunnen werken, vraagt het UWV je te re-integreren. Dit betekent dat je ernaartoe werkt om (weer) een bepaald aantal uren te gaan werken op je oude of op een nieuwe werkplek.